Пациент міндеттері

                                         

Пациенттерді олардың құқықтары мен міндеттері туралы хабардар ету 

 

                1. Мақсаты: медициналық қызмет көрсету кезінде пациенттің және оның заңды өкілінің құқықтарын сақтау.

                2. Қолдану саласы: барлық құрылымдық бөлімшелер. Ереже барлық қызметкерлерге, пациенттерге және олардың заңды өкілдеріне қолданылады.

                3. Жауапкершілік: барлық қызметкерлер, пациенттер және олардың заңды өкілдері.

 Терминдер, анықтамалар және қысқартулар.

Ерееде мынадай анықтамалар қолданылады:

1) пациент – медициналық қызметтерді тұтынушы болып табылатын жеке тұлға; ;

2) пациенттің өкілі – өкілеттігіне қарай және Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында белгіленген тәртіппен пациенттің атынан іс-әрекет жасайтын заңды және жеке тұлға.;

3) қызмет көрсету-халықтың денсаулығын сақтауға және қалпына келтіруге бағытталған дәрілік қызметті қамтитын диагностикалық және емдік қызметтер көрсету кешені;

4) медициналық персонал-дәрігерлер, медбикелер;

5) хабардар етілген келісім – пациенттің немесе оның заңды өкілінің емдеуші дәрігерден алған пациент үшін қолжетімді нысанда осы араласудың мақсаты, сипаты, тәсілдері, онымен байланысты ықтимал қауіп және ықтимал медициналық-әлеуметтік, психологиялық, экономикалық және басқа салдарлар, сондай-ақ медициналық көмектің ықтимал балама түрлері және олармен байланысты салдарлар мен қатер туралы толық және жан-жақты ақпараттың негізінде берген жоғары қауіпті медициналық араласуға ерікті келісімі.

Осы Ережеде мынадай қысқартулар қолданылады:

1) манипуляция-стоматологиялық, хирургиялық, эндоскопиялық, диагностикалық рәсімдер;

2) ТМККК – тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі.

5.      Ресурстар:

1) пациенттің/заңды өкілдің құқықтары мен міндеттері көрсетілген стендтер;

2) пациенттің құқықтары мен міндеттері туралы жаднама.

6.      Құжаттау:

Стационарлық науқастың медициналық картасы-стационарда болу ережелерімен танысқаны туралы қолы (пациенттің құқықтары мен міндеттері сипатталған).

7.      Ережелердің сипаттамасы:

Медициналық персонал пациенттің қабылдау бөлмесінде немесе медициналық қызметтерді алу алдында ауызша және/немесе баспа түрінде пациенттердің құқықтары мен міндеттері туралы ақпаратты ұсынады.

                       7.1.   Пациенттердің құқықтары мен міндеттері:

 Пациенттердің құқығы бар:

1) Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін тізбеге сәйкес тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін (ТМККК) алу, сондай-ақ өз қаражаты, ерікті сақтандыру жүйесі және тыйым салынбаған өзге де көздер есебінен ТМККК-ден тыс қосымша қызметтер көрсету;;

2) ТМККК шеңберінде дәрілік заттармен және медициналық мақсаттағы бұйымдармен қамтамасыз ету;

3) диагностика, емдеу және күту процесінде лайықты қарау, қызметкерлер тарапынан өзінің мәдени және жеке құндылықтарына құрметпен қарау;

4) қандай да бір кемсітушілік факторлардың ықпалынсыз тек қана медициналық критерийлер негізінде айқындалатын медициналық көмек алу;

5) медициналық қызмет көрсететін адамдардың аты-жөні және кәсіби мәртебесі туралы, сондай-ақ ішкі тәртіп ережелері туралы 

6) инвазиялық медициналық қызметтерді жүргізу, пациенттің хабардар етілген ерікті келісімін жазбаша нысанда толтыру кезінде жүзеге асырылады. Жазбаша ақпараттандырылған келісімге пациент дәрігердің пациент үшін қолжетімді нысанда, жоспарланған инвазивті рәсімнен, оның ішінде ықтимал қауіп-қатерлер, таңдалған рәсімнің артықшылықтары, емдеу мен диагностиканың баламалы әдістері туралы деректерді, сондай-ақ емдік немесе диагностикалық рәсімдерден бас тартудың ықтимал салдарлары туралы мәліметтерді алғаннан кейін қол қояды;

7) пациент үшін қолжетімді нысанда өз денсаулығының жай-күйі туралы толық ақпарат, диагнозы, емдеу іс-шараларының болжамы мен жоспары туралы ақпарат алу, сондай-ақ оны үйге шығару немесе басқа медициналық ұйымға ауыстыру себептерін түсіндіру;

8) тағайындалатын дәрілік зат туралы толық ақпарат алуға;

9) емдеуге қатысты шешімдер қабылдауға қатысу;

10) тексеру нәтижелерімен танысу. Медициналық қорытынды және медициналық тесттердің көшірмесі (пациенттің өтініші бойынша));

11) дәрігерді таңдау немесе ауыстыру;

12) жазылғаннан кейін емдеу жоспары мен өз денсаулығына қалай қамқорлық жасауды түсіндіретін ұсынымдарды қамтитын қысқаша жазбаша ақпарат алу;

13) заңды өкілдер тарапынан ілесіп жүру (рұқсат етілген бөлімшелерде));

14) медициналық технологиялардың қазіргі деңгейіне мүмкіндік беретін мөлшерде ауырсынуды жеңілдету;

15 өз денсаулығының жай-күйі туралы тәуелсіз пікір алу және консилиум өткізу;

16) едеу-диагностикалық рәсімдерді жүргізу кезінде оқу процесіне қатысудан, сондай-ақ үшінші тұлғалардың (курсанттардың) қатысуынан бас тартуға;;

17) өз құзыреті шегінде денсаулық сақтау органдары, ұйымдары, сондай-ақ қоғамдық бірлестіктер жүзеге асыратын құқықтарды қорғау;

18) егер медициналық күтім (емдеу) бөлшектерін түсінуде тілдік кедергі болса, аудармашыны ұсыну (мүмкіндігінше));

19) пациенттерді қолдау қызметі немесе шағымдар мен ұсыныстар кітабы арқылы көрсетілетін қызметтер бойынша шағымдар беру, ұсыныстар мен түсініктемелер беру;

20) пациенттің өтініші бойынша пациент қызметтерді өз бетінше немесе басқа көздер арқылы төлейсіз бе, оған қарамастан барлық шығындарды түсіндіре отырып, шотты егжей-тегжейлі алу. Процедуралар басталғанға дейін жоспарланған емдеудің/диагностиканың есептік құнын алу;

21) оның денсаулық жағдайы туралы ақпарат хабарланатын адамды таңдауды анықтау;

22) егер пациент кәмелетке толмаған болса немесе денсаулық жағдайы бойынша пациент өз құқықтарын пайдалана алмаса, онда бұл құқықтар оның заңды өкіліне беріледі.;

23) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де құқықтар.

                   7.2. Пациенттің міндеттері:

Паценттің және оның заңды өкілінің міндеттеріне:

1) медициналық ұйымның нормалары мен ережелерін құрметтеуге; ;

2) өз денсаулығын сақтауға және нығайтуға шаралар қолдануға;;

3) медицина қызметкерлерімен және пациенттермен қарым-қатынаста құрмет пен әдептілік танытуға;;

4) диагноз қою және ауруды емдеу үшін қажетті барлық ақпаратты (шағымдар, ауырған аурулар, алдыңғы емдеуге жатқызу мен емдеу, сондай-ақ аллергиялар және т. б.) дәрігерге хабарлауға, медициналық араласуға келісім бергеннен кейін емдеуші дәрігердің барлық нұсқамаларын мүлтіксіз орындауға;

5) диагностика мен емдеу процесінде, сондай-ақ айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулар туындаған не оларға күдік туындаған жағдайларда медицина қызметкерлерін өз денсаулығы жай-күйінің өзгергені туралы уақтылы хабардар етуге;;

6) пациент осы шешімдердің салдары туралы ақпарат алғаннан кейін емдеу жоспарын бас тартқаны немесе сақтамағаны үшін жауапты болады.;

7) ішкі тәртіп қағидаларын сақтауға және мүлікке ұқыпты қарауға, медициналық көмек алу кезінде медицина персоналымен ынтымақтасуға;;

8) басқа пациенттердің құқықтарын бұзатын әрекеттер жасамауға, пациенттердің жеке, құпия ақпаратын құрметтеуге;;

9) темекі шегуге қарсы күрес саясатын немесе қоғамдық қауіпсіздік жөніндегі кез келген басқа ережелерді қоса алғанда, қауіпсіздік техникасының ережелерін сақтауға;;

10) медициналық ұйым алдындағы қаржылық міндеттемелер уақтылы өтелетініне көз жеткізу;

11) шұғыл жағдайларда, шұғыл жағдайлардың басымдығын сақтауға;;

12) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де міндеттерді орындауға міндетті

                 7.3. Медициналық көмектен бас тарту құқығы:

1) пациентке немесе оның заңды өкіліне медициналық көмектен бас тартқан кезде оған қолжетімді нысанда мүмкін болатын салдарлар түсіндірілуі тиіс.

2) ықтимал салдарлары көрсетіле отырып, медициналық көмектен бас тарту медициналық құжаттарға жазбамен ресімделеді және оған пациент не оның заңды өкілі, сондай-ақ медицина қызметкері қол қояды.;

3) пациент не оның заңды өкілі медициналық көмектен бас тартуға қол қоюдан бас тартқан жағдайда, бұл туралы медициналық құжаттамаға тиісті жазба жүзеге асырылады және оған медицина қызметкері қол қояды.

4) кәмелетке толмаған адамның не әрекетке қабілетсіз адамның заңды өкілдері аталған адамдардың өмірін құтқару үшін қажетті медициналық көмектен бас тартқан кезде медициналық ұйым олардың мүдделерін қорғау үшін қорғаншы және қамқоршы органға және (немесе) сотқа жүгінуге құқылы.

 

 

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

                                             90-бап. Азаматтардың, жеке кәсіпкерлер мен заңды тұлғалардың міндеттері


1. Азаматтар: 
1) өз денсаулығын сақтаудың қамын жасауға;
2) денсаулық сақтау ұйымдарының қолданыстағы режимін сақтауға;
3) Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасына сәйкес профилактикалық медициналық тексеріп-қараудан өтуге; 
4) медицина қызметкерлерінің, денсаулық сақтау органдары мен ұйымдарының жеке және қоғамдық денсаулыққа қатысты нұсқамаларын орындауға; 
5) өз денсаулығын және айналасындағылардың денсаулығын сақтау жөніндегі сақтық шаралары норындауға, медициналық ұйымдардың талап етуі бойынша зерттеп-қараудан өтуге және емделуге, инфекциялық аурулар мен айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулар кезінде өзінің ауруы туралы медициналық персоналға хабарлауға міндетті.
Айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулармен ауыратын азаматтар зерттеп-қараудан және емделуден жалтарған жағдайда, осы Кодекске және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына сәйкес куәландырылуға және мәжбүрлеу тәртібі мен емделуге тартылады.

Айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулардан зардап шегетін азаматтарды мәжбүрлеп емдеуге жіберудің негіздері мен тәртібі осы Кодекс пен реттеледі;
6) Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасын сақтауға міндетті.
2. Жүкті әйелдер жүктіліктің он екі аптасына дейінгі мерзімде медициналық есепке тұруға міндетті.
3. Қазақстан Республикасының аумағында жүрген шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар денсаулық сақтау саласында Қазақстан Республикасының азаматтары мен бірдей міндеттілікте болады.
4. Жеке кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар өздері жүзеге асыратын қызметіне сәйкес мыналарды атқаруға міндетті:

1) санитариялық-эпидемияғақарсы (профилактикалық) іс-шараларжүргізуге;
2) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы нормативтік-құқықтық актілердің және гигиеналық нормативтердің, сондай-ақ мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың актілері мен санитариялық-эпидемиологиялық қорытындыларының талаптары норындауға;
3) орындалатын жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің және өнімді өндіру, тасымалдау, сақтау және халыққа өткізу кезінде оның қауіпсіздігі мен сапасын қамтамасыз етуге;
4) Қазақстан Республикасының заң намасына сәйкес өндірістік бақылауды жүзеге асыруға;
5) жаппа және топтық инфекциялық және паразиттік, кәсіптік аурулар мен улану пайда болған жағдайда, мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдарына халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығына қауіп төндіретін авариялық жағдайлар, өндірістің тоқтауы туралы, технологиялық процестердің бұзылуы туралы уақтылы хабарлауға;
6) дәрілік заттардың және медициналық мақсаттағы бұйымдардың жанама әсерлері анықталған жағдайда, уәкілетті органға уақтылы хабарлауға;
7) айналасындағыларғаинфекциялықжәнепаразиттікауруларынжұқтыруқаупі бар қызметкөрсетусаласындажұмысістейтінқызметкерлердігигиеналықоқытудықамтамасызетуге; 
8) мемлекеттіксанитариялық-эпидемиологиялыққызметоргандарыныңлауазымдыадамдарынаөздерініңқұзыретінесәйкесзертханалықзерттеулержүргізуүшінөнімдердің, шикізаттың, тауарлардың, өндірістікортаныңсынамаларыніріктепалуғамүмкіндікжасауға;
9) медициналықтексеріп-қарауданөткендігінкуәландыратынқұжатыжоқадамдардыжұмысқажібермеуге, сондай-ақденсаулықсақтауұйымдарыанықтағанинфекциялықауруларменауыратыннауқастардыжәнеинфекциялықаурулардыңқоздырғыштарынтаратушылардыжұмыстаншеттетуге; 
10) тауарлардың, өнімдердің, шикізаттыңхалықтыңсанитариялық-эпидемиологиялықсалауаттығысаласындағынормативтік-құқықтықактілердіңталаптарынажәнегигиеналықнормативтергесәйкесеместігіанықталғанжағдайда, олардыөткізугежолбермеуге, сондай-ақолардыпайдаланунемесекәдегежаратумүмкіндігітуралышешімқабылдауға;
11) санитарлық паспортының болуы;

12) мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдарына халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы мәселелеріне қатысты есепке алу және есептілік құжаттамасын тексеруге ұсынуға;
13) егер кәсіпкерлік және (немесе) өзге де қызмет халықтың өміріне немесе денсаулығына қауіп төндіретін болса, оны тоқтата тұруға;
14) мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың объектілерді халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы нормативтік-құқықтық актілердің және гигиеналық нормативтердің сақталуы тұрғысынан тексеруі мақсатында оларға кедергісіз кіруін қамтамасыз етуге;
15) эпидемиологиялық айғақтар мен санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің лауазымды адамдарының нұсқамалары, қаулылары бойынша дезинфекциялау, дезинсекциялау және дератизациялау іс-шараларын өз қаражаты есебінен жүргізуге міндетті.
 
92-бап. Пациенттердің міндеттері
1. Пациент осы Кодекстің 90-бабында көрсетілген міндеттерден басқа мыналарды атқаруға міндетті:
1) өз денсаулығын сақтауға және нығайтуға шаралар қолдануға;
2) медицина қызметкерлерімен қатынаста сыйластық пен сабырлылық көрсетуге;
3) диагноз қою және ауруды емдеу үшін қажетті бүкіл ақпаратты дәрігерге хабарлауға, медициналық араласуға келісім бергеннен кейін емдеуші дәрігердің барлық нұсқамаларын мүлтіксіз орындауға;
4) медициналық ұйымның ішкі тәртібінің қағидаларын сақтауға және мүлкіне ұқыпты қарауға, медициналық көмек алу кезінде медицина персоналымен ынтамақтастықта болуға;
5) диагностика мен емдеу процесінде, сондай-ақ айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулар не оларға күдік пайда болған жағдайларда, өз денсаулығы жай-күйінің өзгерісі туралы медицина қызметкерлерін уақтылы хабардар етуге;
6) басқа пациенттердің құқықтарын бұзатын іс-әрекеттер жасамауға;
7) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де міндеттерді орындауға міндетті.
2. Осы баптың 1-тармағының 2) - 4) тармақшаларында көрсетілген пациенттердің міндеттері науқас балаға стационарда күтім жасауды тікелей жүзеге асыратын ата-анасына немесе өзге де адамдарға қолданылады.